रातो पाण्डा

संसारकै अति दुर्लभ एवं लोपोन्मुख जनावर रातो पाण्डा संखुवासभा, नुम•४ को सुकेपातलबाट २० चैतमा समातिएपछि स्थानीयवासीले संरक्षणको जिम्मेवारी बोकेको मकालु वरुण राष्ट्रिय निकुञ्जप्रति असन्तोष व्यक्त गरेका छन्। अघिल्लो वर्ष नुम•२ मा पनि पाण्डा समातिएको थियो।

राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण ऐनमा रातो पाण्डा संरक्षित वन्यजन्तु भएकाले यसलाई समात्ने, मार्ने वा पाल्ने कार्य गर्नेलाई कम्तीमा रु.५० हजारदेखि १ लाख ५० हजारसम्म जरिवाना र १० वर्षसम्म जेल सजाय हुने कानूनी प्रावधान छ। संखुवासभाका मकालु, याफू, सिसुवाखोला, हटिया, चेपुवा, पावाखोला र नुममा पाण्डा पाइन्छ। भरिया र किसानहरू जङ्गलको बाटोमा पटक•पटक रातो पाण्डा भेट्ने गरेको बताउँछन्। निकुञ्जका सहायक संरक्षण अधिकृत विमल रेग्मीका अनुसार अज्ञानवश समातिएकालाई निकुञ्जले जिम्मा लिएर पुनः जङ्गलमै छोड्ने गरेको छ। रेग्मी पाण्डा संरक्षण गर्न स्थानीय जनतालाई यसको महत्वबारे शिक्षा दिनुपर्ने बताउँछन्। समाएका पाण्डाहरूलाई पुनः जङ्गलमा छोड्नुभन्दा चिडियाखानामा प्रजनन् गराएर सङ्ख्या वृद्धि गर्नु उपयुक्त हुने मकालु वरुण मध्यवर्ती सामुदायिक वन व्यवस्थापन समितिका निवर्तमान अध्यक्ष दुर्गाकिरण राईको सुझाव छ।

रातो पाण्डा काश्मिरदेखि बर्मासम्मको हिमालय पर्वत क्षेत्रमा पाइन्छ। नेपालमा भने लाङटाङ, सगरमाथा, मकालु वरुण राष्ट्रिय निकुञ्ज र कञ्चनजंघा संरक्षण क्षेत्र पाण्डाको लागि चर्चित छन्। संसारमै एकमात्र पाण्डा प्रजनन् केन्द्र भारतको दार्जीलिङस्थित चिडियाखानामा स्थापना गरिएको छ। स्थानीय भाषामा हाब्रे भनिने यो संखुवासभाको मकालु वरुण राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्र पाइने भए पनि यकिन तथ्याङ्क भने छैन।

to know more about Red Panda plz visit : http://redpanda.cincinnatizoo.org/sdhome.htm