नेपालमा तीन सयभन्दा बढी गौरीगाई

काठमाडौं, २२ असार : नेपालमा गौरीगाईको संख्या उल्लेख्य देखिएको छ। राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा बन्यजन्तु संरक्षण विभागको अध्ययनले गौरीगाईको संख्या उल्लेख्य देखाएको हो। पर्सा बन्यजन्तु आरक्ष र चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा मात्रै गौरीगाई पाइन्छ। पछिल्लो अध्ययनअनुसार हाल नेपालमा तीन सय ३३ गौरीगाई छन्। तीमध्ये ६७ वटा भाले र एक सय २६ पोथी छन्। लिंग नखुलेका गौरीगाईको संख्या ७४ छ भने बाँकी ६६ बाच्छाबाच्छी छन्। 'यो संख्यालाई उल्लेख्य मान्न सकिन्छ', विभागका योजनाअधिकृत नरेन्द्र प्रधानले अन्नपूर्ण पोष्टसँग भने। विभागले गौरीगाईको गणना गरेको यो पहिलो हो। अन्य बन्यजन्तुको जस्तो चोरी सिकारीको निसानामा गौरीगार्ई नपर्ने भएकाले पनि यिनीहरूको संख्या बढेको विज्ञको तर्क छ। गौरीगाई विश्‍वमा संकटापन्न अवस्थामा पुगेको बन्यजन्तु हो। दुलर्भ बन्य जन्तु तथा बनस्पतिसम्बन्धी अन्तराष्ट्रिय महासन्धी(साइटिस) को अनुसूची १ मा सूचीकृत यसलाई राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा बन्यजन्तु संरक्षण ऐन २०२९ ले पनि संरक्षित बन्यजन्तुको सूचीमा राखेको छ। नेपालबाहेक भारत, बंगलादेश, भुटान, थाइल्यान्ड, लाओस, कम्बोडिया, भियतनाम र मलेसियामा गौरीगाई पाइन्छ। भारतमा सबैभन्दा धेरै साढे २३ हजार गौरीगाई छन्। नेपालमा पर्सा बन्यजन्तु आरक्षमा ३७ वटा गौरीगाई फेलापरेका छन्। त्यस्तै चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा दुई सय ९६ वटा गौरीगाई छन्। पछिल्लो समयमा गौरीगाईको बासस्थानमा मानवीय अतिक्रमण बढेका कारण नेपालमा पनि यिनीहरू असुरक्षित बन्दै गएका छन्। यिनीहरू नेपालको चुरेपहाडदेखि तराईको क्षेत्रमा बसोबास गर्छन्। तराईमा पानी बढ्दै गएपछि चुरे उक्लने र अन्य बेला यिनीहरू तराई झर्ने गर्छन्। पर्सा र चितवनबाहेक उदयपुरको त्रियुगा नदीआसपासका क्षेत्रमा पनि यो गाई पाइने अनुमान विज्ञको छ।

गौरीगाईको सँुघ्ने र सुन्ने क्षमता असाध्यै बढी हुन्छ। यिनीहरू समूहमा बस्न रूचाउँछन्। यी गाईले नौ महिनामा बाच्छा जन्माउँछन्।

If you save the nature, it saves your life।